Kabinowa przyszłość transportu miejskiego

Na początku lat dziewięćdziesiątych gdy rozpoczynałem prace, zainteresował mnie film o możliwościach transportu kabinowego TAXI2000 (podobny możecie oglądnąć na https://www.youtube.com/watch?v=UxuhBwOtzg8 ) , który łączył zalety transportu indywidualnego i zbiorowego . System kabin sterowanych przez automaty, kursował po specjalnych torach zawieszonych kilka metrów nad ziemią i był zaliczany do tak zwanych systemów PRT (personal rapid transyt). Zaletami łączącymi ten system z transportem zbiorowym, było duże uniezależnienie od zatorów, publiczny dostęp i brak wymagania prawa jazdy. Z kolei zaletami łączącymi ten system z transportem indywidualnym, była wygodna kabina, uniezależnienie od rozkładu jazdy, zarówno w odniesieniu do relacji przejazdu jak i częstości kursowania. Lada moment miano wybudować pierwsze sieci np. w Amsterdamie (nie wybudowano go do dzisiaj, choć podobny wybudowano na Heathrow w Londynie). Dzisiaj po 30 latach wydaje się, że jesteśmy  w tym samym miejscu. Czy jednak, na pewno?

Co prawda systemy z podwieszanymi lub prowadzonymi po specjalnych torach wagonikami nie zyskały w ostatnich 30 latach, wielkiej popularności, ale rozwija się za to segment pojazdów autonomicznych. Nie chodzi tylko o pojazdy całkowicie autonomiczne np. Google czy Tesli, ale również szereg systemów wspomagających kierowanie pojazdem z których możemy już korzystać w seryjnie produkowanych pojazdach. Czy od tego jest, już krok do systemów podobnych do TAXI2000?

Doktor Andrzej Krych, w artykule w Transporcie Miejskim rozwija wizję transportu przyszłości, w dużej mierze opartej o system autonomicznych pojazdów (system kabinowy), będący częścią transportu publicznego. Takie rozwiązanie wydaje się mieć wiele zalet. 

• System taki pozwala na optymalizację transportu z uwzględnieniem czynnika energochłonności, dzisiejszy transport publiczny jest często mało efektywny (puste przejazdy autobusów, tramwajów). System transportu kabinowego będzie zużywał znacznie mniej energii od tradycyjnego transportu zbiorowego w okresach poza szczytami komunikacyjnymi, oraz znacznie mniej energii od indywidualnego transportu samochodowego w godzinach szczytowych.
• W wyniku współużytkowania pojazdów do zaspokojenia potrzeb transportowych potrzebna będzie mniejsza liczba pojazdów, co uwolni przestrzeń publiczną konieczną dzisiaj na potrzeby parkowania i ruchu samochodów.
• Koszt produkcji pojazdu może być wysoki, gdyż jego intensywniejsze użytkowanie sprawi, że okres zwrotu tego kosztu będzie krótszy. Koszt zakupu pojazdu transportu publicznego będzie ponoszony przez operatora, a nie indywidualnych użytkowników co może przyśpieszyć wprowadzenie takich systemów w dużych miastach. 
• System pojazdów sterownych automatycznie będzie miał większą efektywność (większą przepustowość, krótsze czasy przejazdu). Może to zachęcić kierowców do rezygnacji z tradycyjnych samochodów.
• Rozwój infrastruktury dla transportu kabinowego - systemy sterowania, pasy uliczne, parkingi dla pojazdów autonomicznych - jako element systemu transportu publicznego, może być bez przeszkód finansowany z pieniędzy publicznych. W dodatku, w stosunku do systemu TAXI2000, system oparty na pojazdach autonomicznych wymaga znacznie niższych środków finansowych na infrastrukturę i może być wykorzystana istniejąca infrastruktura.
• System taki może współistnieć z innymi systemami transportowymi, nawet systemem indywidualnego transportu samochodowego, chociaż to głównie ten system powinien zastępować. Wydaje się, że nawet musi współistnieć z systemem masowego transportu zbiorowego, który na szczególnie atrakcyjnych relacjach będzie bardziej efektywny. Natomiast transport oparty o tzw. UTO (urządzenia transportu osobistego -rowery, hulajnogi elektryczne) może być doskonałym uzupełnieniem transportu kabinowego.

To tylko część zalet takiego systemu transportu, natomiast jest też dużo trudności do przezwyciężenia. Najważniejsze dzisiaj nie wydają się trudności techniczne, ale prawne, organizacyjne i naukowe. Począwszy od niedostosowanej ustawy o transporcie publicznej po znacznie trudniejsze rozwiązania związane z kodeksem drogowym, rozwiązania wymagają również problemy związane z ubezpieczeniem komunikacyjnym. Natomiast z punktu widzenia planisty, na dzisiaj brakuje nam odpowiednich modeli naukowych pozwalających prognozować funkcjonowanie takich systemów transportowych w przyszłości. Jeśli jednak nie zmierzymy się z tymi trudnościami, to może nam zacząć świat uciekać, tym razem szybkim pojazdem autonomicznym.